Inleiding Nieuwe Testament - Deel 4: Het Evangelie naar Johannes

Inleiding Nieuwe Testament

Deel 4: Het Evangelie naar Johannes

In deze artikelenserie wordt een aantal inleidende opmerkingen met betrekking tot de zevenentwintig boeken van het Nieuwe Testament gegeven. Met de bedoeling de bijbellezer aan de hand van deze opmerkingen te helpen om meer zicht te krijgen op de bedoeling die de Heilige Geest met de verschillende boeken en brieven van het Nieuwe Testament heeft.

Algemeen

Wat opbouw betreft verschilt het Johannes-evangelie van de overige evangeliën. Dit komt vooral door het speciale karakter van Johannes' beschrijving, waarbij de nadruk veel meer ligt op het Goddelijke van de Here Jezus Christus, dan op het menselijke (zie verder onder 'Doel en bestemming').

Schrijver en ontstaan

We vinden in dit evangelie de naam van de schrijver niet terug. Zelfs de naam Johannes komen we in dit bijbelboek niet tegen als aanduiding voor deze discipel / apostel. Wel gaat het over andere personen die de naam Johannes dragen, zoals Johannes de Doper en Johannes, de vader van Simon Petrus. Zo zien we dat Johannes zich als schrijver geheel op de achtergrond houdt, waarmee hij Degene over Wie hij schrijft juist veel meer eer geeft.
Wat wel voorkomt is een omschrijving waarmee hij zichzelf aanduidt: "de discipel dien Jezus liefhad." (Joh. 13:23; 20:2; 21:7 en 20) Let wel dat het hierbij gaat om het feit dat Jezus hem liefhad; vandaar het woordje dien.

Naast dit evangelie heeft Johannes nog de drie brieven en het boek Openbaring geschreven. Alleen in dit laatste bijbelboek noemt hij zijn naam: "Openbaring van Jezus Christus, welke God Hem gegeven heeft om zijn dienstknechten te tonen hetgeen weldra moet geschieden, en welke Hij door de zending van zijn engel aan zijn dienstknecht Johannes heeft te kennen gegeven." (Openb. 1:1)

De naam Johannes is de Griekse vorm van het Hebreeuwse Jochanan, wat 'De HERE is genadig' betekent.
Over het algemeen wordt aangenomen dat Johannes zijn evangelie schreef tegen het einde van de eerste eeuw. Hoewel anderen menen dat het juist wat eerder geschreven is.

Doel en bestemming

We zouden Johannes 2:11 kunnen nemen als korte omschrijving van het doel en de bestemming van dit evangelie: "... Hij heeft Zijn heerlijkheid geopenbaard, en Zijn discipelen geloofden in Hem." Dit sluit ook aan bij hoofdstuk 1, vers 14: "Het Woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond en wij hebben Zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als van de Eniggeborene des Vaders, vol van genade en waarheid."

Hoewel dit evangelie een universeel karakter heeft, moeten we - gezien dat wat in Galaten 2:9 over het apostelschap van Johannes gezegd wordt, toch aannemen dat zijn boodschap zich in de eerste plaats richtte op de besnedenen. Met name de door de Here verrichte tekenen (zie onder 'Inhoud') wijzen daar ook op. De tekenen waren bestemd om Zijn heerlijkheid te openbaren. Hét moment waarop de heerlijkheid des HEREN in het bijzonder wordt geopenbaard, is Zijn wederkomst, wanneer Zijn heerlijkheid temidden van Zijn volk verschijnt. Tegelijk mogen we constateren dat dit evangelie een brede kring van mensen aanspreekt. Aan de houding en staat waarin Israël zich bevindt en die juist in de tekenen geïllustreerd worden, ligt de zonde ten grondslag. En dat is immers niet alleen het probleem van Israël, maar van de gehele mensheid.

Dat vooral de Godheid van Christus centraal staat, blijkt meteen al aan het begin, door die plechtige woorden: "In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God. Dit was in den beginne bij God", etc. Hier geen geslachtsregister dat bestaat uit een opsomming van menselijke voorouders, maar meteen terug naar het begin.
Verder zijn de bekende 'Ik ben'- uitspraken karakteristiek voor dit evangelie. Telkens klinkt in deze uitspraken de Naam van God (JHWH - Ik ben, Die Ik ben) door.

Structuur

A. 1:1-28 De voorloper (Johannes de Doper)
      B. 1:29-34 De doop met water
            C. 1:35-4:54 Het Koninkrijk
                  D. 5:1-6:71 De Koning
                  D. 7:1-11:54a De Koning
            C. 11:54b-18:1 Het Koninkrijk
      B. 18:2-20:31 De doop in de dood (dood, begrafenis en opstanding)
A. 21:1-25 De opvolgers

Inhoud

De inhoud van het Johannes-evangelie, waarin toch ook weer de boodschap aangaande het Koninkrijk en de verwerping daarvan naar voren komt, ligt in grote lijnen opgesloten in de acht tekenen die genoemd worden. Deze tekenen zijn als volgt opgebouwd (zie voor een uitgebreid overzicht van de overeenstemming tussen de tekenen onderling het Everreadboekje 'Veelbetekenend!').

A 2:1-11 De bruiloft te Kana
      B 4:46-54 De zoon van de hoveling
            C 5:1-18 De man die niet kon lopen
                  D 6:1-15 De spijziging van de vijfduizend
                  D 6:16-21 Jezus gaande over het meer
            C 9:1-41 De man die niet kon zien
      B 11:1-44 De broer van de zusters
A 21:1-14 De vangst van de vissen

Kerntekst

"Het Woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond en wij hebben Zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als van de Eniggeborene des Vaders, vol van genade en waarheid." (hoofdstuk 1:14)

De structuren die in deze artikelenserie staan, zijn gebaseerd op die van Dr. E.W. Bullinger en C.H. Welch.
Voor de naamsbetekenissen is de Everreaduitgave 'De NAMEN in de Bijbel' geraadpleegd; ISBN 90-6694-214-2.
Zie voor meer informatie over het Johannes-evangelie de Morgenroodboekjes 'Ik, Ik ben, Die met u spreek' (ISBN 90-6694-234-4, over de 'Ik ben'-uitspraken.); 'De Blindgeborene' (ISBN 90-6694-224-X, over Johannes 9) en 'Veelbetekenend!' (ISBN 90-6694-243-6, over de acht tekenen in het Johannes-evangelie).

Duizenden lezers gingen u voor. Ondersteun AMEN. Word ook abonnee!

Nieuw in de Morgenroodreeks

De Morgenroodboekjes komen uit in de Morgenroodreeks: een serie Bijbelstudieboekjes die sinds 1960 wordt uitgegeven. De in deze reeks verschenen boekjes zijn handzaam en praktisch en helpen je verder om de Bijbel beter te leren kennen.

De sabbat

Onder christenen leven soms de volgende vragen: Is de zondag de sabbat van nu? Is het de bedoeling dat christenen de sabbat - van vrijdagavond tot zaterdagavond - vieren?

De Bijbel geeft de nodige informatie over de sabbat, die zich als zevende dag onderscheidt van de voorgaande zes door rust. Het is een dag aan de Heere toegewijd. Paulus schrijft dat deze dag voor het lichaam van Christus geen aanleiding mag zijn om elkaar te veroordelen "inzake eten of drinken, of op het punt van een feestdag, een nieuwe maan of de sabbatten" (Kol. 2:16).

De sabbat verwijst ook naar de grote toekomstige sabbat in Gods plan; geen periode van vierentwintig uur, maar één van duizend jaar. Israël en de volkeren mogen dan leven in vrede en rust.

Ook als e-book verkrijgbaar!

Meer info & bestellen 'De sabbat'

Levend water

Water is de meest voorkomende vloeistof op aarde, een essentieel onderdeel van de natuur en noodzakelijk voor het (ontstaan van) leven.
In dit boekje gaat het niet zozeer over water als vloeistof, maar vooral over geestelijk water. Dat wil zeggen: water als aanduiding van waarachtig leven, voortkomend uit Gods Geest.
Daarnaast verwijst water ook naar Gods Woord, dat levend en krachtig is. Vandaar de titel van dit boekje: levend water.

Ook als e-book verkrijgbaar!

Meer info & bestellen 'Levend water'

Schatten uit Gods Woord - 4

De serie Schatten uit Gods Woord bevat boeken waarin allerlei Bijbelse onderwerpen worden behandeld. Deze onderwerpen kun je zien als schatten die je opgraaft vanuit Gods Woord. David zegt: "De woorden van de HEERE zijn reine woorden, als zilver gelouterd in een aarden smeltkroes, gezuiverd zevenmaal" (Ps. 12:7). Hij schrijft dit om daarmee de betrouwbaarheid van Gods woorden te onderstrepen. Zij staan wat dat betreft lijnrecht tegenover de woorden die trouweloze mensen spreken (zie vs. 2-5). Wat God zegt in Zijn Woord kun je zonder meer aannemen; Hij is immers Zelf de waarheid! Daarom is het zo de moeite waard om de Bijbel te lezen, te overdenken en te leren begrijpen. Daar word je wijs van!

Dit vierde deel bevat 22 hoofdstukken over even zoveel onderwerpen. 

Spreuken 3:13-15 zegt:
"Welzalig is de mens die wijsheid vindt,
de mens die inzicht verkrijgt, want
- haar opbrengst is beter dan de opbrengst van zilver en
- haar inkomen beter dan bewerkt goud,
- zij is kostbaarder dan robijnen.
Al jouw wensen zijn met haar niet te vergelijken".

Meer info & bestellen 'Schatten uit Gods Woord - 4'