De Bijbel: Uniek geschenk - Deel 4: Uniek in de overlevering

De Bijbel: Uniek geschenk

Deel 4: Uniek in de overlevering

We halen in AMEN veelvuldig teksten uit de Bijbel aan, omdat wij geloven, dat het Gods Woord is. Het is de moeite waard om te lezen wat God zegt en daaruit onderwijs en zegen te ontvangen. We willen echter ook graag iets kwijt over de Bijbel. Want dit boek is in alle opzichten een uniek geschenk van God, dat onmiskenbaar z’n stempel heeft gedrukt op de wereldcultuur en zeker ook op de Nederlandse.

UNIEK IN DE OVERLEVERING

Over het algemeen wordt Mozes aangewezen als de schrijver van de eerste vijf Bijbelboeken, de zgn. Pentateuch. Voor wat het boek Genesis betreft is hij meer redacteur geweest als schrijver. De vroegste geschiedenis van de schepping en de mensheid is waarschijnlijk opgetekend op kleitabletten, die door de oudvaders (Gen. 5) en de aartsvaders later bewaard zijn en zo terecht gekomen zijn bij Mozes, die ze samenvoegde en redigeerde tot het boek Genesis. Volgens Dr. P.J. Wiseman zijn de bewijzen daarvan in de Bijbel terug te vinden. In de oorspronkelijke tekst van het eerste Bijbelboek wordt twaalf keer de uitdrukking ‘toledoth’ gebruikt waardoor het boek is opgedeeld in elf delen. In onze vertaling is de uitdrukking weergegeven met: “Dit is de geschiedenis (of: geslachtsregister of nakomelingen) van...” Zie bijvoorbeeld in Genesis 2:4, 5:1, 6:9, 10:1 enzovoort. Deze uitdrukking zou dan telkens het begin (of eind) van een kleitablet aangeven.
Later werd gebruik gemaakt van materiaal afkomstig van de papyrus-plant (hier komt het woord ‘papier’ vandaan). Papyrusvellen werden beschreven met een soort inkt (meestal een mengsel van houtskool, water en gom). Vaak werden deze vellen aan elkaar gelijmd en daarna rond een stok opgerold. Zo zijn de ‘boekrollen’ ontstaan, soms aan twee kanten beschreven. Dit materiaal bleef in gebruik tot in de 7e eeuw na Christus. Ondertussen was ook ander schrijfmateriaal ontwikkeld, namelijk ‘perkament’. De naam is afkomstig van Pergamus, een stad in Klein-Azië (zie Openb. 2:12), die bekend stond om de vervaardiging ervan. Perkament werd gemaakt van huiden van schapen, geiten en soortgelijke dieren. Er waren goedkopere en duurdere soorten perkament, dat vooral voor waardevolle documenten werd gebruikt. We vinden er in de Bijbel iets van terug, bijvoorbeeld in 2 Timotheüs 4:13, waar Paulus zegt: “Als gij komt, breng dan de mantel mede... en ook de boeken, vooral de perkamenten.”
Rond de 3e eeuw na Christus kwam nog een nieuw schrijfmateriaal in gebruik: de codex. Dit is te vergelijken met de boekvorm die wij nog steeds kennen. De vellen papyrus of perkament werden aan twee kanten beschreven en bij elkaar gevoegd, zodat een boek met bladzijden ontstond.

In oude tijden was het niet mogelijk bijbelteksten te kopiëren. Ze moesten dus met de hand worden overgeschreven. Vanaf de tijd van Nehemia en Ezra werd dat gedaan door de Sopherim (schriftgeleerden). Zij deden dat bijzonder nauwgezet. Zij moesten de tekst nauwkeurig overschrijven en waren daarbij onderworpen aan talloze regels omtrent het materiaal, de kolomlengte en –breedte, de lettergrootte en –afstand, de samenstelling van de inkt, etc. Dankzij deze toegewijde arbeid is de tekst eeuwenlang vrijwel onveranderd overgeleverd.

Rond 500 na Chr. kwam het kopiëren van de Bijbel terecht bij de Masoreten (masora = traditie, overlevering). De belangrijkste neventaak van deze Joodse geleerden was de heilige tekst – die bestond uit medeklinkers – te voorzien van klinkers en en leestekens.
In de kantlijn plaatsten zij opmerkingen over de tekst en aanwijzingen voor de uitspraak van bepaalde woorden.

In de loop der tijd verschenen er ook vertalingen van de oorspronkelijke tekst. In de 3e en 2e eeuw voor Christus kwam de eerste vertaling van het Oude Testament tot stand in het Grieks, de zgn. Septuaginta (= de ’zeventig’, ws. afkomstig van het aantal vertalers). Daarmee kon het Woord van God ook overgeleverd worden aan Joden, die leefden in de Griekse cultuur, waar het Grieks de voertaal was. Later zagen uitgaven in diverse (oude) talen het licht: Syrisch, Koptisch (ou-Egyptisch), Ethiopisch, Arabisch, Armeens, Georgisch e.a. Heel bekend is de vertaling van Hieronymus, die de Bijbel overzette in het ‘Latijn van het gewone volk’: de Vulgaat (= gewoon, populair). Deze vertaling ontwikkelde zich tot en standaardversie vanhet Latijn en werd de officiële Bijbel van de Rooms-Katholieke Kerk. Naarmate de tijd vorderde zagen meer vertalingen het licht en zo kon de Bijbel aan steeds meer mensen worden overgeleverd. Ook de uitvinding van de boekdrukkunst rond 1450 speelde daarmee een belangrijke rol en maakte bovendien een einde aan het met de hand overschrijven van de bijbeltekst.

De betrouwbaarheid van de overlevering is ook aangetoond door vele archeologische vondsten. Bekend en belangrijk zijn de ontdekking van de zgn. Dode-Zeerollen in Qumran (1947) en later de vondst van 15.000 kleitabletten in het Syrische Tell Mardich (1975). Hieruit blijkt dat de bijbeltekst die wij vandaag bezitten een wonderbaarlijke overeenkomst vertoont met de oorspronkelijke geschriften van duizenden jaren oud. Daarin mogen we opnieuw de machtige hand van God ontdekken. Hij inspireerde Zijn dienaren om Zijn woorden op te schrijven en heeft ook gewaakt over een zuivere overlevering, zodat we vandaag nog altijd grote zegen kunnen ontvangen door het lezen van de ‘woorden Gods’!

Duizenden lezers gingen u voor. Ondersteun AMEN. Word ook abonnee!

Nieuw in de Morgenroodreeks

De Morgenroodboekjes komen uit in de Morgenroodreeks: een serie Bijbelstudieboekjes die sinds 1960 wordt uitgegeven. De in deze reeks verschenen boekjes zijn handzaam en praktisch en helpen je verder om de Bijbel beter te leren kennen.

De sabbat

Onder christenen leven soms de volgende vragen: Is de zondag de sabbat van nu? Is het de bedoeling dat christenen de sabbat - van vrijdagavond tot zaterdagavond - vieren?

De Bijbel geeft de nodige informatie over de sabbat, die zich als zevende dag onderscheidt van de voorgaande zes door rust. Het is een dag aan de Heere toegewijd. Paulus schrijft dat deze dag voor het lichaam van Christus geen aanleiding mag zijn om elkaar te veroordelen "inzake eten of drinken, of op het punt van een feestdag, een nieuwe maan of de sabbatten" (Kol. 2:16).

De sabbat verwijst ook naar de grote toekomstige sabbat in Gods plan; geen periode van vierentwintig uur, maar één van duizend jaar. Israël en de volkeren mogen dan leven in vrede en rust.

Ook als e-book verkrijgbaar!

Meer info & bestellen 'De sabbat'

Uit het hart

In korte stukjes beschrijft de auteur - meestal naar aanleiding van een bepaalde ervaring, een nieuwsberichtje of zo maar wat gemijmer - kernachtig hoe we als gelovigen in een steeds veranderende wereld kunnen standhouden. Daarbij schiet hij niet in de verdediging, maar legt hij de link juist naar hoe je er ook mee om kunt gaan; vanuit het geloof namelijk en vanuit de rijkdom die we in Christus hebben ontvangen. Zo wordt onze blik van het aardse afgewend en gericht op het hemelse, of eigenlijk: de Hemelse Vader.

Ook als e-book verkrijgbaar!

Meer info & bestellen 'Uit het hart'

Schatten uit Gods Woord - 4

De serie Schatten uit Gods Woord bevat boeken waarin allerlei Bijbelse onderwerpen worden behandeld. Deze onderwerpen kun je zien als schatten die je opgraaft vanuit Gods Woord. David zegt: "De woorden van de HEERE zijn reine woorden, als zilver gelouterd in een aarden smeltkroes, gezuiverd zevenmaal" (Ps. 12:7). Hij schrijft dit om daarmee de betrouwbaarheid van Gods woorden te onderstrepen. Zij staan wat dat betreft lijnrecht tegenover de woorden die trouweloze mensen spreken (zie vs. 2-5). Wat God zegt in Zijn Woord kun je zonder meer aannemen; Hij is immers Zelf de waarheid! Daarom is het zo de moeite waard om de Bijbel te lezen, te overdenken en te leren begrijpen. Daar word je wijs van!

Dit vierde deel bevat 22 hoofdstukken over even zoveel onderwerpen. 

Spreuken 3:13-15 zegt:
"Welzalig is de mens die wijsheid vindt,
de mens die inzicht verkrijgt, want
- haar opbrengst is beter dan de opbrengst van zilver en
- haar inkomen beter dan bewerkt goud,
- zij is kostbaarder dan robijnen.
Al jouw wensen zijn met haar niet te vergelijken".

Meer info & bestellen 'Schatten uit Gods Woord - 4'