De namen en titels van de Schepper in het Oude Testament

De namen en titels van de Schepper in het Oude Testament

Onze Schepper wordt met diverse namen en titels genoemd en benoemd in de Bijbel. Denk aan: ‘God’, ‘Heere’, ‘Almachtige’ en ‘HEERE God’. Het woord ‘God’ is - met eerbied gesproken - een soortnaam, net als mens of dier, het is geen (persoons)naam. Een titel die vaak in verbinding staat met een naam …

De eerste zin uit de Bijbel luidt: “In het begin schiep God de hemelen en de aarde.” Hier staat ELOHIM in het Hebreeuws en dat is een meervoud. Er staat dus eigenlijk: In het begin schiep ‘Goden’ de (beide) hemelen (tweevoud) en de aarde.
Als een mens zegt in god te geloven en hij definieert dat verder niet, in wie gelooft hij dan? Wij als gelovigen onder elkaar weten dat wel, maar wat bedoelt iemand anders met ‘god’?
ELOHIM wordt b.v. ook voor afgoden gebruikt b.v. in Genesis 31, vers 30: “ ... maar waarom heb je dan mijn (af)goden gestolen?” Hieronder enige notities over namen en titels van de Schepper.

A- ELOHIM komt precies 2700x voor in het Oude Testament. De eerste keer in Genesis 1:1 en
gedurende het hele hoofdstuk wordt Hij dan ook alleen maar ‘God’ genoemd. Hij is het Opperwezen Die schept en herschept: De Schepper.
Vanaf Genesis 2:4 staat er: ‘HEERE God’, omdat nu de mens geschapen is en de scheppende God ook een naam blijkt te hebben, waarmee Hij door die mens aangesproken wil worden. God schiep de mens en maakte direct afspraken en deed toezeggingen.
Vers 28: “Wees vruchtbaar, wordt talrijk, vervul de aarde en onderwerp haar, en heers over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht en over al de dieren die over de aarde kruipen. En God zei: Zie Ik geef u al het zaaddragend gewas dat op heel de aarde is, en alle bomen waaraan zaaddragende boomvruchten zijn; dat zal u tot voedsel dienen.”
Nu is er dus een mens om met de Schepper te communiceren en daarom wordt er vanaf Genesis 2:4 gesproken over HEERE God, want HEERE is Zijn Naam. ELOHIM wordt in de HSV vertaald met ‘God’ (of letterlijk dus: Goden).

B- JHWH komt 6828x voor en wordt op twee manieren uitgesproken: JEHOWAH of JAHWEH.
God, de Schepper, maakt Zichzelf bekend met Zijn naam in een gesprek met Mozes zoals beschreven in Exodus 3 vers 13: “En Mozes zei tegen God (ELOHIM): Zie wanneer ik bij de Israëlieten kom en tegen hen zeg: De God (ELOHIM) van uw vaderen heeft mij naar u toe gezonden, en zij mij zeggen: Wat is Zijn Naam? Wat moet ik dan tegen hen zeggen? En God (ELOHIM) zei tegen Mozes: IK BEN DIE IK BEN. Ook zei Hij: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: IK BEN heeft mij naar u toe gezonden.”
Exodus 3:15 “De Heere (JHWH) de God (ELOHIM) van uw vaderen, de God (ELOHIM) van Abraham, de God (ELOHIM) van Izak en de God (ELOHIM) van Jacob heeft mij naar u toegezonden. Dit is voor eeuwig Mijn Naam (shem), dit is Mijn Naam ter gedachtenis van generatie op generatie.”
Voor ‘Naam ter gedachtenis’ staat niet het normale woord shem maar ‘zeker’ en dat betekent: herinnering. 

Het verschil tussen IK BEN en JHWH
‘IK BEN’ is de beschrijving die de Schepper aan Zichzelf geeft en JHWH is de Naam waarmee Hij door mensen (lees: met name Israël) genoemd wil worden.
Exodus 6:1-2: “Toen sprak God (ELOHIM) tot Mozes en zei tegen hem: Ik ben de Heere (JHWH): Ik ben aan Abraham, Izaäk en Jacob verschenen als God (EL), de Almachtige (SHADDAY), maar met Mijn Naam HEERE (JHWH) ben Ik hun niet bekend geweest.”
Dit wordt bevestigd in Jesaja 42, vers 8: “Ik ben de HEERE (JHWH) – dat is Mijn Naam: Mijn eer zal Ik aan geen ander geven, evenmin Mijn lof aan de (afgods)beelden.”
Bovenstaande verzen geven veel duidelijkheid over God, de Schepper, Die boven de mens staat en hoe Hij Zichzelf omschrijft en hoe Hij genoemd wil worden. Het is ook JHWH, Die als de God van het Verbond met Israël wordt genoemd. JHWH is dus de naam van de eeuwige en onveranderlijke God. Hij is Degene, Die was en is en komen zal, de Alpha en de Omega, de Eerste en de Laatste.
Genesis 21:33 zegt: “En Abraham plantte een tamarisk in Berseba en hij riep daar de Naam van de HEERE (JHWH), de eeuwige God (EL) aan.”
Het verbond met Abraham was toen net gesloten (zie vs. 22-31). Een duidelijk voorbeeld staat in 2 Kronieken 18, vers 31: “Het gebeurde dan, zodra de bevelhebbers van de strijdwagens Josafat zagen, dat zij zeiden, Dat is de koning van Israël. Zij omringden hem om tegen Hem te strijden, maar Josafat schreeuwde om hulp. De HEERE hielp hem en God wendde hen van hem af.”
Hier wordt verschil gemaakt tussen de ‘HEERE’ en ‘God’. Voor ‘HEERE’ staat ‘JHWH’ en dat is de God van het Verbond, en voor ‘God’ staat ‘ELOHIM’.
‘JHWH’ wordt hier dus gebruikt om Zijn functie als Verbondsgod aan te geven, omdat Josafat om hulp schreeuwde en Israël een verbond had met JHWH en dat schept verplichtingen voor beiden. Maar voor de Syriërs was Hij gewoon (een) God die hen weg stuurde. Dat is dus het kenmerkende verschil tussen de woorden ‘HEERE’ en ‘God’.

De relatie tussen Jezus en JHWH
Verder is het van belang te weten wat de relatie is met de naam Jezus. De engel zegt in Lukas 1:31 tegen Maria dat ze zwanger zal worden en dat haar Zoon JEZUS moet heten en die Naam betekent: De HEERE redt. Die HEERE is JHWH van het Oude Testament.
‘Jezus’ is de vertaling van Iesous, de Griekse vorm van het Hebreeuwse Jehoshua. Met enige vrijheid zou je dus kunnen zeggen dat - in Nederlands geschreven - de letters JE verwijzen naar de eerste twee letters van JEHOWAH, want Hij is Degene Die redt.

C- EL komt 237x voor en betekent in essentie: ‘De Almachtige’ en is ook zo naar het Nederlands toe vertaald in de HSV.
EL is gelijk aan ELOHIM maar dan in al Zijn kracht en sterkte. Het wordt vertaald met ‘GOD’, net als ELOHIM, maar EL is God de ‘Almachtige’ (Engels: Omnipotent) en meer de Schepper Die Zijn almacht gebruikt om te scheppen. Het komt de eerste keer in Genesis 14:18 voor: “En Melchizedek, de koning van Salem, bracht brood en wijn: Hij was de priester van God (EL), de Allerhoogste (ELYON).” Het volgende vers zegt dat de Allerhoogste (ELYON) God (EL) ook de Degene is Die hemelen en aarde bezit.
EL is de benaming van God Die alles weet en ziet (Gen. 16:13) en Degene Die alles doet voor Zijn volk. Genesis 17, vers 1: “Toen Abraham 99 jaar oud was, verscheen de Heere (JHWH) aan Abraham en zei tegen hem: Ik ben God (EL), de Almachtige (SHADDAI).”

D- ELYON (54x) wordt gebruikt om de Heere God als Eigenaar en Bezitter van de hele aarde aan te duiden.
Psalm 57, vers 3: “Ik roep tot God (ELOHIM), de Allerhoogste (ELYON), tot God (EL), Die Zijn werk aan mij voltooien zal.”
Psalm 83, vers 19: “Dan zullen zij weten, dat U – Uw naam is HEERE (JEHOWAH) – U alleen de Allerhoogste (ELYON) bent over de hele aarde.”

E- JAH komt 48x voor, de eerste keer in Psalm 68, vers 5: “Zing voor God (ELOHIM), zingt psalmen voor Zijn Naam: baan de wegen voor Hem Die door de vlakten rijdt, want HEERE (JAH) is Zijn Naam.”
Psalm 89, vers 8: “HEERE (JAH), God (ELOHIM) van de legermachten, wie is als U? Groot van macht bent U, HEERE (JHWH), Uw trouw omringt U.”
Psalm 94, vers 7: “… en zij zeggen, De HEERE (JAH) ziet het niet, de God (ELOHIM) van Jakob merkt het niet.”
JAH is JEHOWAH in een bijzondere, intieme relatie en we vinden het ook terug in: HalleluJAH.

F- ELOWAH komt 54x voor en is het enkelvoud van ELOHIM, Hij is Degene Die aanbeden moet worden. ELOWAH heeft meer met Gods wil te maken dan met Zijn kracht.
Het komt de eerste keer voor in Deuteronomium 32 vers 15: “… toen verliet hij God (ELOWAH) die hem gemaakt heeft, hij versmaadde de Rots van zijn heil.” Vers 17: “Zij hebben geofferd aan demonen, niet aan God (ELOWAH); aan goden (ELOHIM) die zij niet kenden.”
Deze Naam wordt altijd gebruikt in contrast met valse goden en afgoden. Hij is nadrukkelijk de Levende God, in tegenstelling tot de dode afgoden. In de HSV steeds weergegeven als ‘God’.

G- SHADDAI komt 49x voor en wordt steeds in de HSV vertaald met ‘De Almachtige’. Het staat niet voor God als de Bron van kracht, maar als de Bron van genade; niet als Schepper, maar als milde en overvloedige Gever. Deze naam refereert niet aan Zijn Scheppingskracht, maar aan de Gever van alles wat Zijn volk nodig heeft.
Het komt de eerste keer voor in Genesis 17, vers 1: “ … Ik ben God (EL), de Almachtige (SHADDAI), wandel voor Mijn aangezicht en wees oprecht.”

H- ADON is één van drie titels: ADON, ADONIM en ADONAI en wordt meestal vertaald naar
het Nederlands met ‘Heere’. Ze omvatten alle drie leiderschap (van God) en onderworpenheid van de mens, maar met onderlinge verschillen. 
ADON komt 280x voor en is de Heer als Bestuurder van/op deze aarde, maar wordt in Genesis 18:12 ook door Sara voor haar man Abraham gebruikt.
Psalm 136, vers 3: “Loof de Heere (ADON) der heren (ADONIM), want Zijn goedertierenheid is voor eeuwig.” ADONIM is het meervoud van ADON.
Het gebruik van ADON ADONIM heeft een hogere status en is meer bedoeld als Eigenaar en Bezitter van de aarde met alles erop.
ADONAI komt 432x voor en is afgeleid van ADON en hiermee wordt God voorgesteld in Zijn relatie tot de aarde. Hij draagt Zijn bedoelingen en zegeningen uit op de aarde. Het komt bijna overeen met JEHOWAH, maar ADONAI beperkt Zich tot aardse zegeningen, e.d.

I- ELAH komt 81x voor en is waarschijnlijk afgeleid van een Chaldees woord en het komt overeen met het Hebreeuwse ELOHA. Ezra 4, vers 24: “Toen hield het werk aan het huis van God (ELAH) in Jeruzalem op … ”
Dit woord komt de eerste keer voor in Ezra en ook in Daniël en slechts één keer in Jeremia 10: “De goden (ELAH) die de hemel en de aarde niet gemaakt hebben, die zullen van de aarde en vanonder de hemel vergaan” (vs. 11).

Zo kennen we ook de volgende tien samengestelde namen van de HEERE (JHWH), d.w.z. met een aanvulling er achter:

1. JEHOWAH-JIREH De HEERE zal voorzien Gen. 22:14
2. JEHOWAH-ROPHEKA De HEERE, uw Heelmeester Ex. 15:26
3. JEHOWAH-NISSI De HEERE is mijn Banier Ex. 17:15
4. JEHOWAH-MEKADDISHKEM De HEERE, Die u heiligt Ex. 31:13 (id.: Lev. 20:8; 21:8; 22:32, Ez. 20:12).
5. JEHOWAH-SHALOM De HEERE is vrede Richt. 6:24
6. JEHOWAH-ZEBAOTH De HEERE van de legermachten 1 Sam. 1: 3 (komt 235x voor)
7. JEHOWAH-ZIDKENU De HEERE, onze gerechtigheid Jer. 23:6 (id. 33:16)
8. JEHOWAH-SHAMMAH De HEERE is er/daar Ez. 48:35
9. JEHOWAH-ELYON De HEERE, de Allerhoogste Ps. 7:18
10. JEHOWAH-ROI De HEERE (is) mijn Herder Ps. 23:1

Hieronder een serie Bijbelteksten met de verklaring en de namen en benamingen en/of titels van de Schepper erachter

Ex. 34:6 Toen de HEERE (JHWH) bij hem voorbijkwam, riep hij; HEERE (JHWH), HEERE (JHWH), God (EL), barmhartig en genadig, geduldig en rijk aan goedertierenheid en trouw.
Ex. 34:14 De Naam van de HEERE (JHWH) is immers: de na-ijverige God (EL).
Deut. 10:17 Want de HEERE (JHWH), uw God (ELOHIM), is de God (ELOHIM) der goden (ELOHIM) en de Heere (ADONAI) der heren (ADONIM), die grote, machtige en ontzagwekkende God (EL), Die niet partijdig is en geen geschenk in ontvangst neemt.
Deut. 33:26 Niemand is er als God (EL) (van) Jesjurun (d.i. een naam voor Israël-OV)
Deut. 33:27 De eeuwige God (EL) is voor u een woning en onder u Zijn eeuwige armen.
Deut. 33:29 Welzalig bent u Israël, Wie is zoals u? U bent een volk dat door de HEERE (JHWH) verlost is. Hij is een schild en een hulp voor u. Hij is uw majesteitelijke zwaard …
Joz. 22:22 De God (EL) der goden (ELOHIM), de HEERE (JHWH), de God (EL) der goden (ELOHIM), de HEERE (JHWH), Hij weet het: Israël zelf zal het ook weten.
Neh. 9:17 Maar U bent een God (ELOWAH) die menigvuldig vergeeft, genadig, barmhartig, geduldig, rijk aan goedertierenheid en U hebt hen niet verlaten.
2 Sam. 22:14 De HEERE (JHWH) deed het vanuit de hemel donderen, de Allerhoogste (ELYON) liet Zijn stem horen.
Ps. 110:1 De HEERE (JHWH) zei tegen mijn Heere (ADONAI) …
Jes. 9:5 En men noemt Zijn Naam, Wonderlijk, Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst.
Jes. 43:10,11 U bent Mijn getuigen, spreekt de HEERE (JHWH) en Mijn dienaar die Ik verkozen heb, opdat u weet en Mij gelooft, en begrijpt dat Ik Dezelfde ben: vóór Mij is er geen God (EL) geformeerd en na Mij zal er geen zijn. Ik, Ik ben de HEERE (JHWH), buiten Mij is er geen Heiland.
Jes. 47:4 Onze Verlosser, HEERE (JHWH) van de legermachten is Zijn Naam, de Heilige van Israël.
Jes. 48:16 Zo zegt de HEERE (JHWH), uw Verlosser, de Heilige van Israël: Ik ben de HEERE (JHWH), uw God (ELOHIM), Die u leert wat nuttig is, Die u leidt op de weg die u gaan moet.
Jes. 61:1 De Geest van de Heere (ADONAI) HEERE (JHWH) is op Mij, omdat de HEERE (JHWH) Mij gezalfd heeft, om een blijde boodschap te brengen aan de zachtmoedigen.
Jer. 10:10 De HEERE (JHWH) God (ELOHIM) is echter de Waarheid, Hij is de levende God (ELOHIM), een eeuwige Koning.

De namen en titels zoals in de Herziene Statenvertaling (HSV) weergegeven

Tekst HSV Hebreeuws
Gen. 1:1 God ELOHIM
Gen. 21:33 God EL
Ezra 4:24 God ELAH
Gen. 2:4 HEERE God JEHOWAH ELOHIM
Gen. 15:2 Heere HEERE ADONAI JHWH

Samengesteld met EL

Gen. 17:1 God, de Almachtige EL SHADDAI
Gen. 14:18 God, de Allerhoogste EL ELYON
Gen. 21:33 Eeuwige God EL OLAM
Jes. 9:5-6 Sterke God EL GIBBOR

Samengesteld met JHWH

Gen. 2:4 HEERE God JHWH ELOHIM
Gen. 15:2 HEERE Heere JHWH ADONAI
1 Sam. 1:3 HEERE van de legermachten JHWH SEBAOT

Andere samenstellingen van namen

Deut. 33:27 De God van ouds af ELOHIM QEDEM
Jes. 30:18 De HEERE is een God van recht JHWH ELOHIM MISHPAT
Neh. 9:17 God, Die menigvuldig vergeeft ELOHIM SELIKHAH

Naam Aantal Een paar willekeurige Schriftplaatsen
ELOHIM 2700 Gen.1:1, 2, 3/Ps.3:2, 7/ 7:9/ 10:13/ 18:21/ 20:5
JEHOWAH 6828 Gen.2:4,5,7,8,9,15,16,18/Ps.1:2,6/3:3/4:5/5:8
EL 237 Gen.14:18,19/16:3/21:33/28:3/Ps.5:4/7:11/10:11
JAH 52 Ps.68:4/ 77:11/ 89:9/ 94:7,12/ 104:35/ 105:1,3,4,7
ADOWN /ADONIM 280 Gen.18:12/ 19:2/ Ex.21:5/ Dt.10:17/23:15/Joz.3:11
ADONAI 432 Gen.15:2,8/18:3,27,30/Ps.2:4/16:2/22:30/35:17,23
ELOWAH 54 Dt.32:15,17/2 Kron.32:15/ Job 3:4,23/Ps.18:31
ELYON 36 Gen.14:18,19,20,22/Ps.7:17/9:2/18:13/21:7/46:4
ELAH 81 Ezr.4:23/5:1,2,5,11,12,13/Dan.2:11,18,19,20
SHADDAI 49 Gen.17:1/28:3/35:11/43:14/Ps.68:14/91:1/Jes.13:6

Hoe groots, veelzijdig en machtig komt de Schepper van hemelen en aarde hieruit tevoorschijn.

Wonderlijk hoe breedvoerig Hij beschreven wordt en nog schieten woorden te kort, want Hij is veel méér dan in woorden vastgelegd kan worden. Wat ons rest is een diepe knieval te maken voor Hem, Die zo’n immens werk begonnen is en Hij zal het ook allemaal afmaken tot in de kleinste details. De door Hem geleverde prestaties in het verleden zijn voor ons een absolute garantie voor de toekomst. Die kunnen we dan ook met vertrouwen tegemoet zien!

Duizenden lezers gingen u voor. Ondersteun AMEN. Word ook abonnee!

Nieuw in de Morgenroodreeks

De Morgenroodboekjes komen uit in de Morgenroodreeks: een serie Bijbelstudieboekjes die sinds 1960 wordt uitgegeven. De in deze reeks verschenen boekjes zijn handzaam en praktisch en helpen je verder om de Bijbel beter te leren kennen.

"Zoon" in het Oude Testament - Een speurtocht naar de Naam van Gods Zoon

In Spreuken 30 wordt een vraag gesteld over God: "Hoe is Zijn Naam en hoe is de Naam van Zijn Zoon ...?" (vs. 4b). Wat bijzonder dat hier - circa 1000 jaar vóór Christus - ervan uitgegaan wordt dat God een Zoon heeft! Naast de vele Oudtestamentische verwijzingen naar de Persoon en het werk van Christus, wordt slechts in Spreuken, de Psalmen en het boek Jesaja naar Hem verwezen met het woord "Zoon". Aan de hand van deze teksten zoeken we naar het antwoord op de dubbele vraag uit het Spreukenboek. Het antwoord vinden we uiteindelijk in het Nieuwe Testament. Dat antwoord is verrassend!

Ook als e-book verkrijgbaar!

Meer info & bestellen 'Zoon'

Wat is wijsheid?

Er is in heden en verleden al heel veel over wijsheid nagedacht. In dit boekje richten we ons op de wijsheid die in de Bijbel, Gods Woord, aan de orde komt. Het bezig zijn met - ja, liefhebben van - wijsheid is het hoofdthema van de filosofie. Dit woord (filosofie) komt slechts eenmaal in de Bijbel voor en wel in waarschuwende zin: "Pas op dat niemand u als buit meesleept door de filosofie en inhoudsloze verleiding, volgens de overlevering van de mensen, volgens de grondbeginselen van de wereld, maar niet volgens Christus" (Kol. 2:8). Het is juist beter je te richten op Christus Zelf "in Wie al de schatten van de wijsheid en van de kennis verborgen zijn" (Kol. 2:3).

Ook als e-book verkrijgbaar!

Meer info & bestellen 'Wat is wijsheid?'

Het Getuigenis van de Sterren - 3e druk

Dit is een opmerkelijk boek! Het geeft een schitterende uiteenzetting van Bijbelse waarheden aan de hand van de sterren en de sterrenbeelden. Daar waar door astrologie en horoscopen een sluier is komen te liggen over de werkelijke betekenis van deze hemellichamen, gaat dit boek uit van het heldere feit dat God de Schepper ervan is!

We zijn blij met de verschijning van deze derde druk. De eerste druk verscheen in 1999 als vertaling van de Engelse uitgave The Witness of the Stars, die stamt uit 1893. Dit boek is een standaardwerk dat als basis is gebruikt voor vele later verschenen boeken over de sterren(beelden).
Een mooi boek om erbij te hebben tijdens je vakantie, wanneer je op een heldere avond de sterrenhemel bekijkt! "De hemelen vertellen Gods eer, en het uitspansel verkondigt het werk Zijner handen ..." (Ps. 19:2; N.B.G.-'51-vertaling).

Meer info & bestellen 'Het Getuigenis van de Sterren'